مقدمه
در دنیای رقابتی امروز، شرکت‌های صنعتی بزرگ علاوه بر توجه به تولید و بهره‌وری، نگاه ویژه‌ای به ارتقاء کیفیت زندگی کارکنان خود دارند. یکی از جلوه‌های این نگاه، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های ورزشی و رفاهی است. با این حال، توزیع عادلانه و هوشمند این امکانات، به‌ویژه در سازمان‌هایی با جمعیت بالا (اعم از شاغل، بازنشسته و افراد تحت تکفل)، نیازمند سامانه‌ای یکپارچه و دقیق است.
در این راستا، یکی از پروژه هایی که بنده بعنوان طراح و مجری پروژه از طرف شرکت ایریسا در شرکت فولاد مبارکه ، سامانه‌ای به نام «رزرواسیون امکانات ورزشی» است که تحولی در بهره‌برداری منصفانه، مؤثر و دیجیتالی از خدمات رفاهی ایجاد کرده است. این پروژه در سال 1390 پیاده سازی گردید و در همان سال اول توانست با هدفمند نمودن قراردادها با باشگاهها هزینه های خود را تامین نماید.
سازوکار سامانه
سامانه رزرواسیون امکانات ورزشی به‌صورت ساختاریافته از چهار رکن کلیدی تشکیل شده است:
- عقد قرارداد با باشگاه‌های ورزشی:
بخش ورزش شرکت، با باشگاه‌های ورزشی منتخب در استان و شهر قراردادهای مشخصی منعقد می‌کند. - معرفی باشگاهها در وب‌سایت سامانه:
باشگاه‌های طرف قرارداد همراه با اطلاعات دقیق، ظرفیت، ساعات قابل رزرو و شرایط استفاده در پرتال آنلاین معرفی می‌شوند. - رزرواسیون توسط کاربران نهایی:
کارکنان شاغل، بازنشسته و افراد تحت تکفل آنان می‌توانند از طریق وب‌سایت، امکانات را به‌صورت روزانه یا هفتگی رزرو کنند. - استفاده حضوری با احراز هویت:
کاربران با استفاده از کارت‌های بدون تماس مایفر که برای هر نفر صادر شده، در باشگاهها حضور یافته و پس از احراز هویت از طریق دستگاه پوز یا موبایل NFC، در صورت داشتن رزرو معتبر، امکان استفاده از خدمات را پیدا می‌کنند.
ویژگی‌های فنی و عملکردی سامانه
- پشتیبانی از دو حالت آنلاین و آفلاین:
در حالت آنلاین، دستگاه‌ها مستقیماً به سرور سایت متصل بوده و اطلاعات را لحظه‌ای بررسی می‌کنند.
در حالت آفلاین، اطلاعات مربوط به رزرو باشگاهها از قبل روی دستگاه بارگذاری می‌شود و بدون نیاز به اتصال مداوم به اینترنت، عملیات شناسایی و کنترل انجام می‌گیرد. - قابلیت اتصال از طریق اینترنت عمومی:
اتصال بین دستگاه‌های پوز یا گوشی‌های هوشمند و وب‌سایت، از طریق اینترنت برقرار شده و نیازی به زیرساخت پیچیده شبکه اختصاصی نیست. - سازگاری با دستگاه‌های NFC مبتنی بر اندروید:
در برخی باشگاهها به جای پوز از گوشی‌های هوشمند مجهز به NFC استفاده شده که هزینه راه‌اندازی را کاهش داده و انعطاف‌پذیری سیستم را بالا برده است.
دستاوردها و مزایای کلیدی سامانه
- ✅ عدالت در توزیع خدمات رفاهی:
جلوگیری از سوءاستفاده، اولویت‌دهی ناعادلانه یا استفاده نامتوازن از امکانات. - ✅ بهینه‌سازی قراردادها با باشگاهها:
بر اساس داده‌های مصرف واقعی، از عقد قراردادهای ناکارآمد جلوگیری شده و صرفه‌جویی اقتصادی قابل توجهی حاصل شده است. - ✅ پرداخت دقیق به باشگاهها بر اساس مصرف واقعی:
مدل پرداخت از حالت برآوردی خارج شده و به مدل مبتنی بر داده‌های ثبت‌شده در سامانه تغییر یافته است. - ✅ قابلیت انتقال امتیاز خانوادگی:
امکان مدیریت سهمیه استفاده توسط اعضای خانواده‌ی هر کاربر (مثلاً واگذاری سهمیه از پدر به فرزند) فراهم شده است. - ✅ تحلیل داده‌های رفتاری کاربران:
امکان تولید گزارش‌های تحلیلی برای تصمیم‌سازی بهتر در حوزه رفاه، ورزش و سرمایه‌گذاری‌های آینده شرکت.
جایگزینی هدفمند به جای پرداخت نقدی
نکته قابل تأمل این است که شرکت فولاد مبارکه می‌توانست به‌جای راه‌اندازی این سامانه، بودجه ورزشی را به‌صورت نقدی در اختیار کارکنان قرار دهد. اما تجربه نشان داده که پرداخت‌های نقدی گرچه ممکن است در کوتاه‌مدت باعث رضایت ظاهری شوند، اما اغلب صرف هزینه‌های متفرقه می‌شوند و نقش مستقیمی در ارتقاء سلامت جسمی و روحی افراد ایفا نمی‌کنند.
در مقابل، سامانه رزرواسیون ورزش باعث شده که کارکنان و خانواده‌های آن‌ها واقعاً از خدمات ورزشی بهره‌مند شوند، و امروز پس از گذشت چند سال، می‌توان گفت: بسیاری از استعدادهای ورزشی در میان خانواده کارکنان، از دل همین پروژه شکوفا شده‌اند. با همین نگرش شرکت فولاد مبارکه توانست در سال 1403 بعنوان شرکت برتر ورزش کارگری کشور انتخاب شود.
برگزاری مراسم های ورزشی
یکی دیگر از کاربردهای ارزشمند سامانه رزرواسیون ورزش، مدیریت ثبت‌نام مهمانان در مراسمات و جشن‌های سالانه شرکت فولاد مبارکه است. این جشن‌ها معمولاً دو بار در سال، یکی با حضور خانواده کارکنان و دیگری در روز افتتاحیه کارخانه با حضور پرسنل برگزار می‌شود. در این رویدادها، فرآیند ثبت‌نام و تخصیص ژتون‌های پذیرایی و هدایا، به‌صورت کاملاً مکانیزه و با استفاده از کارت‌های هوشمند ورزشی انجام می‌گیرد. کاربران در لحظه با قراردادن کارت خود بر روی دستگاه‌های کارت‌خوان، شناسایی شده و خدمات مرتبط را دریافت می‌کنند. این فرآیند طوری طراحی شده که با بالاترین سرعت ممکن و کمترین نیاز به نیروی انسانی انجام شود. در آخرین جشن برگزار شده، بیش از ۱۴ هزار نفر از کارکنان و خانواده‌های آن‌ها در این فرایند شرکت داشتند که خود گواهی بر پایداری، سرعت و اثربخشی این ماژول در شرایط پرتراکم و حساس است.
جمع‌بندی: تجربه‌ای موفق در دیجیتالی‌سازی خدمات رفاهی
سامانه رزرواسیون امکانات ورزشی توسعه‌یافته، نمونه‌ای موفق از کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت منابع رفاهی سازمانی است. این سامانه توانسته نه تنها عدالت توزیع خدمات را محقق سازد، بلکه الگویی کارآمد برای سایر شرکت‌ها در حوزه دیجیتالی‌سازی رفاه سازمانی ارائه دهد.
با توجه به استقبال و اثربخشی بالا، این تجربه می‌تواند به عنوان مدلی بومی و قابل‌تعمیم در سازمان‌های مشابه، شهرداری‌ها، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای دولتی و صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.
دیدگاه شما